Sayfalar

18 Eylül 2016 Pazar

NİÇİN ROMAN OKUMALIYIZ?






            -Zaman kaybı!
            -Roman okuyup ne yapacaksın?
            -Boş şeyler bunlar! Otur dersine çalış!

            Bunun gibi romanı küçümseyen, aşağılayan birçok ifade duymuşuzdur hayatımızda. Siz kulak asmayın onlara. Okuyun, sabaha kadar okuyun. İşten gelince yorgun argın da olsanız okuyun. Mimar da olsanız doktor da olsanız mühendis de olsanız okuyun romanı. Oku arkadaşım! Al eline bir roman hayal gücünün derinliklerine dal. Dil kabiliyetini geliştir. Bihruz Bey gibi, Ahmet Cemil gibi, Ahmet Celâl gibi, Mümtaz gibi, Raskolnikov gibi, İnce Memed gibi arkadaşlar edinirsin roman okuyunca. Kimi zaman "Araba Sevdası"ndaki Bihruz'un aptallıklarına, gülünçlüklerine şahit olursun kimi zaman da bir "yaban"ın nasıl yaşadığını öğrenirsin "Yaban"daki Ahmet Celâl'i tanıyınca. "Suç ve Ceza"daki Raskolnikov'un vicdan muhasebesi belleğinde yer edinir. Yaşar Kemal'in "Teneke" adlı romanında ağalara, eşrafa boyun eğmeyen kaymakamın arkasından tenekeler çalınarak köyden uğurlanışına üzülürsün. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Huzur"undaki Mümtaz gibi huzuru ararsın. Huzurun nerede olduğunu, ne demek olduğunu kendine sormaya başlarsın. "İnce Memed"i görünce "soylu eşkiya"nın nasıl olduğunu, kötülüklere, haksızlıklara başkaldırmanın ne demek olduğunu öğrenirsin. (Soylu eşkiya Berna Moran'ın tabiridir.)

            Roman bizim için hayatımıza açılan bir düş penceresidir. O düş penceresinden hayatımıza ne rüzgârlar girmez ki! Romanı ayrıca sonu belli olmayan limanlara doğru açılan bir "hayal gemisi"ne benzetebiliriz. Biz roman okuyunca o hayal gemisine binip belleğimizde derin izler bırakacak, belleğimizi bütünüyle etkileyecek olaylara yelken açarız. Söz deryasına kapılıp rüyalara daldığımız bir sahadır roman.

            Roman için "düş penceresi" ve "hayal gemisi" ifadelerini kullandım. Peki roman gerçekleri yansıtmaz mı? Elbette yansıtır. Ülkemizin geçirdiği buhranları, siyasi, sosyal, kültürel değişim ve gelişmeleri romanlar sayesinde edebi bir zevk ve estetik çerçevesinde öğreniriz. "Çok partili hayata geçiş denemeleri"ni Kemal Tahir'in "Yol Ayrımı"nda; doğu-batı sorununu Peyami Safa'nın ve Tanpınar'ın romanlarında, Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecini Kemal Tahir'in "Devlet Ana"sında ve Tarık Buğra'nın "Osmancık"ında öğreniriz.

            Naçizane fikrim roman hayatımızın parçası olmalı. Çünkü romanlar insana hayal dünyasının kapılarını da açar hayat dersi de verir. Neyse kafanızı fazla şişirmeyeyim. Herkese iyi okumalar...

25 yorum:

  1. Kesinlikle haklısınız, roman okumalıyız hatta hikaye, kısa öykü de. Ufku genişler insanın, tarihi ise, belgesellere dayanıyorsa, bilmediğimiz gerçekleri öğreniriz, söylenen yalanların yalan olduğunu ispatlarız hatta, kültürümüz artar, görgümüz artar, başka ülkelerin insanları, geleneklerini, göreneklerini, kültürünü öğreniriz saymakla bitmiyor:)
    Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok güzel özetlediniz. Yorumunuz için teşekkür ederim:)

      Sil
  2. Romancılar en iyi toplum bilimcilerdir aslında. Cemil Meriç, Fransa'yı kendi döneminde Balzac kadar hiçbir sosyal bilimci tahlil edememiştir der. Verdiğiniz örnekler çok yerinde. Toplumu, tarihi süreci ve değişimi anlamak için roman gerekli diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. "Romancılar en iyi toplum bilimcilerdir" ifadeniz gerçekten çok yerinde. Çoğunun muhteşem bir gözlem yeteneği var. İçinde bulundukları toplumu gerçekten çok iyi tahlil etmişler.

      Sil
  3. Ben sadece çevremdeki insanları ya da denk düştüğüm insanları tanıma şansına sahibim. Romanlar bilmediğim, tanımadığım hatta tanıma şansı bulamayacağım insanlarla da kaynaştırıyor. Ön yargılarımı kırmama vesile oluyor. Yaşamadığım olaylarla ilgili tecrübe edinmemi sağlıyor.

    İtiraf etmeliyim ki, her türlü öyküyü hemen okuyabilirim lakin her romana hemen dalamam. Roman okumak emek ister. Romanda seçiciyim:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız roman okumak emek istiyor. Katkınız için teşekkür ederim ☺

      Sil
  4. Hem okuyalım hem çevremizi okumaya teşvik edelim... Özellikle kitabımı alıp çocuklarımın karşısında okuyorum...Ne güzel yazmışsınız.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne güzel yapıyorsunuz çocuklarımıza örnek olmak lazım. Teşekkür ediyorum yorumunuz için :)

      Sil
  5. super bir yazi olmuss kaleminize saglik, okuyalim okutalim hayal gucumuzu, yetenegimizi gelistirelim.. kitabin faydalari anlatmakla , yazmakla bitmezz.. tesekkur ederim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben teşekkür ederim bu güzel yorumunuz için :)

      Sil
  6. Roman okumak, hayatın içinde gerçekleşen olayların kayda alınmış şeklini gözden geçirmek gibi bir şeydir aslında. Bir şeyler okumak, bizim milletimize artı bir külfet, uğraşılması zor bir sanattır. Bu yüzden de hep bu konuda milletimizi eleştiririm. Okuyanlara sözüm yok. Belki benim tahmin ettiğimin üzerinde bir okuma oranına sahibizdir(!) :))

    Okumayan bir milletin eleştirmeye hakkı yokken, en çok eleştiren ne gariptir ki biziz. :)

    Yayın için teşekkürler azizim...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O kadar haklısınız ki... Okumak maalesef bir külfet çoğu insan için :( Ben teşekkür ederim ilgi gösterdiğiniz için :)

      Sil
  7. Ben teşekkür ederim ziyaretiniz için :)

    YanıtlaSil
  8. İbrahim ne bulursak okumalıyız bence kendimize bir çizgi çekmeden

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen... Yeter ki okuyalım :) Teşekkürler yorumun için :)

      Sil
  9. Ben de roman okumanın zaman kaybı olacağını düşünenlerden biriydim.

    Bunu yerine kendimi sürekli psikolojik içerikli kitaplara yönelttim.

    Sürekli kişisel gelişim kitapları okudum durdum. Fakat hepsi birbirinin aynısı gibi gelmeye başladı.

    Bu yüzden de kitap okumayı bırakıp sinemaya yöneldim. Şimdi de sinemalar birbirinin aynısı gibi gelmeye başladı.

    Şimdi kendimi roman dünyasına yöneltmeyi düşünüyorum. Umarım onlar da artık birbirinin aynısı gibi gelmeye başlamaz :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Romanların dünyası farklıdır. Okumanızı öneririm :) Teşekkürler yorumunuz için :)

      Sil
  10. Anlamlı bir yazı, en basit örnek kendimizi ifade etmemizi kolaylaştırır.Zaten okumamaktan, ya da okuyormuş gibi yapmaktan gelmiyor mu bunca cehalet.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen katılıyorum size. Çok değil biraz okusak çok şey değişecek. Teşekkürler yorumunuz için :)

      Sil
  11. kitap okumak, kitap alışverişi yapmak, kitapçılarda gezmek... sadece bunun tadını alanlar bilirler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen katılıyorum size. En keyif aldığım aktiviteler. Teşekkür ederim ziyaretiniz için :)

      Sil
  12. hocam bu guzel bılgıler ıcın tsk ederım kıtapları ve okumayı cok severım tsk edıyırum

    YanıtlaSil
  13. Naçizane fikrimce roman okumak kişisel gelişim kitabı denen kitapları okumaktan çok daha faydalı. Her roman da roman değildir hani. Nitelikli, katmanlı, düşündüren romanlar bize sosyoloji, psikoloji, tarih ve aktüalite bilgisi verir, muhakeme gelişir romanla, karakter analizi yaparak empati yönümüzü de geliştirebiliriz romanlarla. Ama maalesef toplumumuzda okumaya karşı bir "direnç" var. İnsanımıza "zor" geliyor roman okumak. Bir çocuğa da kitap oku derseniz okumaz; çocuk evde kitap okunduğunu görecek ki, bu davranışı benimseyecek...
    Okumayan toplumda herkes roman yazma peşinde o da ilginç:) Bir insan önce kendi kabını okuyarak dolduracak ki, bilgisi taştığında topluma bir şey vermeye başlasın...Nitelikli romanları okumamışların da iyi romancı olamayacakları bence aşikar...Bu konu ülkemizin kanayan yarası; sosyal medyanın yaygınlaşması da bence kitap okuma oranlarını olumsuz etkiledi...
    Bir okuma seferberliği mi yapsak ne yapsak bilemiyorum artık. Bu konu çözülmüyor bir türlü...

    YanıtlaSil
  14. Her okuduğum romandan bir arkadaş edinirim kendime, hepsinin acılarını yaşar mutluluklarını hissederim. Roman okuyan insan yanlız kalmaz gibime geliyor. Bir kitapta hiç sevmediğim karakterin özelliklerini diğer kitapta favorim yapabiliyorum ve bu da bakış açımı geliştirmeme neden oluyor sanırım. Güzel bir paylaşım olmuş :)

    YanıtlaSil
  15. Roman okumalıyız çünkü romanlar gerçek yaşamı konu alan küçük bir dünyadır aslında. O dünyada bulunmak insanın muhakeme gücünü geliştirir. Olaylara farklı açılardan bakmayı öğretir. Hala roman okunmasına karşı başlangıçta belirttiğiniz gibi düşünenlerin olması çok üzücü.

    YanıtlaSil